Đại Gia Đình 54 Dân Tộc Thái Ở Việt Nam ), Vài Nét Về Người Thái Ở Nước Ta
Có dân số đông vật dụng 3 vn sau Kinh cùng Tày, dân tộc bản địa Thái có mặt ở vùng Tây Bắc việt nam trên 1.200 năm.Bạn đang xem: Dân tộc thái ở việt nam
">
Có dân sinh đông thứ 3 nước ta sau Kinh với Tày, dân tộc bản địa Thái có mặt ở vùng Tây Bắc nước ta trên 1.200 năm.
Có dân số đông thứ 3 sau khiếp và Tày, dân tộc Thái có mặt ở miền Tây Bắc việt nam trên 1200 năm, cư trú triệu tập tại những tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai, lặng Bái, tô La, Hòa Bình, Thanh Hóa, Nghệ An. Những nhóm, ngành bự của người thái tại vn bao gồm: Tay Đón (Thái Trắng), Tay Đăm (Thái Đen), Tay Đèng (Thái Đỏ) và nhiều nhóm khác.
Người Thái sống triệu tập thành bạn dạng ở các thung lũng lòng chảo, không bí quyết xa nhau.
Họ có ngữ điệu và văn tự riêng. Tiếng Thái trực thuộc nhóm ngôn từ Tày -Thái và phía bên trong dòng ngôn ngữ Nam Á.
Nhà sàn của người thái lan trắng thiết kế tương tự nhà Tày-Nùng. Bên sàn của người
Thái Đenlại sát kiểu nhà đất của người Môn-Khmer. Nhà người dân thái lan Đen nóc hình mai rùa,chỏm đầu đốccókhau cútvới không ít kiểu khác nhau. Nhị gian hồi để trống và cólan canbao quanh. Khung cửa đi ra vào và hành lang cửa số có nhiều hình thức trang trí không giống nhau.
Cách bố trí trên mặt phẳng sinh hoạt của người
Thái Đenkhá độc đáo: các gian đều mang tên riêng. Phương diện sàn được phân thành hai phần: một trong những phần dành làm địa điểm ngủ, phần còn sót lại là nhà bếp và cũng là nơi để chủ nhà tiếp khách hàng nam.
Thường nhật, trong sinh hoạt cùng lao động, phái nam người Thái mặc áo cánh ngắn, cổ tròn, không mong vai, nhì túi dưới cùng trước tải cúc tết bằng vải hoặc làm cho từ xương rượu cồn vật, quần té dũng. Trong các ngày lễ, tết bọn họ mặc một số loại áo lâu năm màu chàm, bửa nách phía bên phải, đầu quấn khăn, chân đi guốc.
Phụ nữ Thái trắng mặc áo trắng, cổ hình chữ V.Chân váy quấn, black trơn, thắt sườn lưng làm bằng bông hoặc tơ tằm màu xanh hoặc màu tím nhạt. Khăn đội đầu cũng màu trắng trơn, cũng có người nhuộm chàm. Ngược lại, phụ nữ Thái Đen mặc áo ngắn màu tối (chàm hoặc đen),cổ tròn, đứng. Điểm nhấn biệt lập trong trang phục của phụ nữ Thái đen là khăn đội đầu trang trí khó hiểu gọi làkhăn Piêu.
Giống như cách làm thổ cẩm truyền thống, khăn Piêu được dệt từ gai bông, kế tiếp nhuộm chàm. Tới lúc vải khô, thiếu phụ Thái mới ban đầu thêu lên những hoa văn sặc sỡ. Để chấm dứt một chiếc khăn Piêu, người đàn bà Thái phải mất ba tháng dệt vải, thêu thùa, tự search kiếm mang đến riêng mình mọi màu sắc, đường nét phù hợp nhất. Ngay từ khi con gái còn bé xíu người người mẹ đã truyền dạy cách thêu thùa, may vá, dệt vải làm khăn. Việc học thêu khăn Piêu là một quá trình nhận thức với rèn luyện sự khôn khéo của đôi bàn tay, tính kiên nhẫn, chuyên cần của cô gái Thái. Đến năm 15, 16 tuổi các cô gái Thái vẫn thành thạo vấn đề dệt vải, thêu thùa, may vá, tự tay làm cho khăn Piêu để chuẩn bị lấy chồng.
Lúa nước là nguồn lương thực bao gồm của người Thái. Trên đồng ruộng, họ trồng nhiều lúa nếp. Fan Thái có khá nhiều kinh nghiệm đắp phai, tạo ra mương, bắc máng gửi nước vào ruộng.
Do ở gần nguồn cung cấp thủy sản dồi dào là sông và các sông suối phụ lưu, đề xuất cá sông, cá suối là thực phẩm chính của người Thái. Thành phầm cá được người thái lan chế biến ra nhiều món nạp năng lượng khác nhau: cá hấp vào chõ gỗ, người thái gọi là cá mọ; món “pa-giảng” là cá hun khói. Pa pỉnh tộp (cá suối nướng lật úp) là món ăn truyền thống của bạn Thái. Ngoại trừ ra, người thái lan cũng chăn nuôi nhiều một số loại gia súc, gia rứa khác.
Lễ hội dân gian là một trong những phần thiết yếu hèn trong sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng của tín đồ Thái. Trong năm, đồng bào có khá nhiều lễ hội lớn mang tính chất chất cộng động như; lễ xên bản, xên mường, xên đông, tiệc tùng, lễ hội cầu mưa, lễ hội xuống đồng, lễ hội xên lẩu nó, liên hoan tiệc tùng xé then… cho tới các liên hoan tiệc tùng trong phạm vi gia đình như những nghi thức bái vía “tám khuôn”, những lễ cúng ruộng “tám tế na”, cúng vía trâu “tám khuôn quai” hay các nghi thức khác liên quan tới thờ tự tổ tiên.
Nói về người Thái, đặc biệt là lịch sử hình thành dân tộc này ở Việt nam giới thì quá dài và phức tạp, với nhiều loại ý kiến khác nhau. Bởi thế, bài viết này chỉ nêu đôi ba nét phác thảo về dân số, địa bàn cứ trú, ngôn ngữ, đặc điểm gớm tế, văn hóa của nhóm dân tộc có ý nghĩa hết sức quan liêu trọng này vào 54 dân tộc vẫn cộng cư, sinh sống, làm việc trên miếng đất Việt nam thân yêu.Người Thái còn có tên gọi là Tày Khao (Thái Trắng), Tày Đăm (Thái Đen), Thái Đỏ và một số nhóm nhỏ khác chưa được phân định rõ ràng. Người Thái có mặt ở Việt phái nam khoảng hơn 1000 năm trước, có ngôn ngữ và chữ viết riêng. Người Thái nói các thứ tiếng thuộc nhóm ngôn ngữ gốc Thái, thuộc ngôn ngữ Thái – Kadai. Vào nhóm này có tiếng Thái của người Thái Lan, tiếng Lào của người Lào, tiếng Shan của người Myanmar và tiếng Choang ở miền phái mạnh Trung Quốc. Tại Việt phái mạnh chúng ta, 8 dân tộc ít người, bao gồm Bố Y, Giáy, Lào, Lự, Nùng, Sán Chay, Tày, Thái đều được xếp chung là nhóm ngôn ngữ Thái. Người Thái cư trú ở một số tỉnh chủ yếu dưới đây tại Việt Nam: Hòa Bình, Lai Châu, Điện Biên, đánh La, Lào Cai, im Bái, Thanh Hóa, Nghệ An. Người Thái ở 8 tỉnh này chiếm 97,6% dân số. Theo tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, người Thái ở nước ta có 1.550.423 người, là dân tộc đứng thứ 3 về dân số tại Việt Nam. Con số thống kê này so với 10 năm trước, năm 1999 tăng rộng 200.000 người. Đó là một tỉ lệ tăng vừa phải vào cộng đồng người dân các dân tộc thiểu số ở Việt Nam.
Cô gái Thái dệt cửi. Phiên bản Lác, Mai Châu, Hòa Bình.
Ảnh: thethaovanhoa.vn
Địa bàn cư trú của người Thái Việt phái nam chủ yếu ở Tây Bắc, một số ít ở Tây Thanh Hóa, Nghệ An. Hiện nay, với tinh thần tự vị trong hiến pháp, họ cư trú trên 63 tỉnh và thành phố để làm ăn, sinh sống và học tập, cùng với các dân tộc anh em, khác xây đắp một đất nước Việt phái nam giàu mạnh, phồn vinh vào tương lai.
Kinh tế của người Thái truyền thống khá mạnh về nông nghiệp làm ruộng nước, theo đó, họ có nhiều khiếp nghiệm đắp phai, đào mương, dựng cọn, bắc máng lấy nước. Lúa nước là nguồn lương thực chính, đặc biệt là lúa nếp. Người Thái cũng phát rẫy, làm nương, trồng lúa cạn và hoa màu, cùng nhiều thứ cây quả, củ khác. Từng gia đình chăn nuôi gia súc, gia cầm, đan lát, dệt vải và có một số địa điểm làm đồ gốm. Đồ gốm của người Thái đánh La có chất liệu, công nghệ, phương pháp nung rất gần với đồ gốm thời Sơ sử của Việt Nam, cách đây trên dưới 2000 năm, theo đó, nó được coi như là báu vật để nghiên cứu so sánh giữa xưa và nay, trải qua rất nhiều văn liệu khảo cổ học và dân tộc học, tôi đã từng được đọc.
Múa sạp trong tiệc tùng của người dân thái lan tại Mai Châu, Hòa Bình.
Ảnh: Internet
Hôn nhân gia đình của người Thái có tục ở rể, vài năm sau, khi song vợ chồng đã có con, mới về ở mặt nhà chồng. Hiện nay, phong tục truyền thống ấy đã bị phá vỡ, dẫu có đôi tía trường hợp gia đình nhà gái khó khăn, vẫn xẩy ra hiện tượng này. Mặc dù nhiên, đó không phải là hiện tượng riêng rẽ có, mà của bất cứ cộng đồng nào gặp khó khăn. Cô gái Thái sau khoản thời gian lấy chồng phải búi tóc (tằng cẩu) ở trên đỉnh đầu, như là một chỉ dẫn về tình trạng hôn nhân của người phụ nữ Thái.
Người Thái quan tiền niệm, chết là tiếp tục “sống” ở thế giới bên kia, bởi vì đó, đám ma là lễ tiễn người chết về “Mường Trời”. Mộ địa của người Thái thường đặt vào rừng, có nhà mồ và nấm mộ. Xưa kia, người Thái còn có tục dựng hòn mồ bằng đá, như là một tàn dư của tín ngưỡng cự thạch mai táng. Nay tàn dư ấy không còn dẫu vậy vẫn còn nhận ra ảnh xạ qua những cây cột gỗ của nhà mồ vài chục năm về trước.
Văn hóa dân gian của người Thái vô cùng phong phú. Đó là những thần thoại, cổ tích, truyền thuyết, truyện thơ, ca dao… Những tác phẩm thơ ca nổi tiếng của dân tộc Thái như Xống chụ xon xao, Khum Lú nàng úa đều là những di sản văn hóa quý báu mà người Thái còn bảo lưu cho tới nay trong cộng đồng.
Người Thái sớm có chữ viết cần nhiều vốn cổ văn học, luật tục được ghi chép lại trên giấy bản và lá cây. Người Thái rất thích ca hát, đặc biệt là Khắp tay. Đó là lối ngâm thơ hoặc hát theo lời thơ, có đệm đàn và múa. Nhiều điệu múa như múa xòe, múa sạp, ném còn đã trở thành những di sản văn hóa phi vật thể nổi tiếng của cộng đồng này, không chỉ người dân Việt nam giới biết đến mà cả thế giới ngưỡng chiêu mộ mỗi lúc được cách tân hóa, đưa theo biểu diễn ở nước ngoài.
Đặc điểm khác biệt nhất của nhà cửa người Thái so với người Việt và Hoa là xây nhà sàn. Nhà của người Thái Trắng có khá nhiều điểm gần gụi với nhà của người Tày – Nùng. Nhà của người Thái Đen lại gần với kiểu nhà của dân cư Môn – Khmer. Tuy vậy, nhà của người Thái Đen lại có đặc trưng ko hề thấy ở nhà của người dân Môn – Khmer: Nhà của người Thái Đen có nóc hình mai rùa, chỏm đầu đốc có khau cút với nhiều kiểu khác nhau. Hai gian hồi để trống và có lan can bao quanh. Size cửa ra vào và cửa sổ có nhiều kiểu trang trí khác nhau.
Bộ khung nhà Thái có nhì kiểu vì cơ bản, đó là Khứ kháng và Khay điêng. Vì Khay điêng chính là Khứ kháng mở rộng bằng cách thêm nhị cột nữa. Kiểu vì này dần gần lại với kiểu vì nhà người Tày – Nùng.
Cách bố trí trên mặt bằng sinh hoạt của nhà người Thái Đen là khá độc đáo: Các gian đều có thương hiệu riêng. Trên mặt sàn được chia thành nhị phần: Phần dành mang lại nơi cư ngụ của các thành viên vào gia đình, một nửa dành cho bếp và phần còn lại là vị trí tiếp khách nam.
Vài nét phác thảo trên phía trên về người Thái ở Việt Nam, hẳn cũng không nói được nhiều điều đối với một dân tộc vô cùng lớn, có nhiều biến động, thăng trầm vào lịch sử và có quá nhiều những đóng góp đến mảnh đất chữ S Việt phái nam trong dặm dài lịch sử.
Mong muốn nói nhiều như thế thì quả là “bó tay” đối với người viết, lúc dân tộc này với bộn bề, chất chứa những giá trị lịch sử, văn hóa muốn lựa chọn trình bạn đọc, tuy vậy dung lượng lại có hạn, theo đó, mong muốn độc giả hãy coi đây như là những chỉ dẫn bước đầu để có một lần xuất xắc nhiều lần trong cuộc đời, được trải nghiệm với bản làng Thái Mai Châu (Hòa Bình), sơn La, Điện Biên và Tây Thanh – Nghệ, chắc sẽ thu hái được nhiều rộng những gì đã đọc qua bài viết ngắn ngủi này.
