Những Cuộc Chiến Tranh Đại Việt Miến Điện Và Việt Nam, Lịch Sử Sẽ Song Hành?

Bối cảnh

Tiến đánh Lan Xang

Sáp nhập bồn Man, những nước Đông phái mạnh Á thần phục

Cuộc chiến tranh Xiêm La – Miến Điện không những để lại đa số hậu trái nghiêm trọng đối với hai nước Xiêm, Miến nhưng còn ảnh hưởng tác động tiêu cực đến tình hình an toàn chính trị khoanh vùng Đông phái mạnh Á lục địa lúc bấy giờ.

Bài viết của tác giả Đặng văn hoa – trường Đại học tập Khoa học, Đại học Huế

Xiêm (Thailand) và Miến Điện (Myanmar) là nhị nước nhẵn giềng nằm về phía tây của bán đảo Đông phái mạnh Á lục địa, vốn có tương quan với nhau về những mặt từ tương đối lâu đời. Nói theo một cách khác từ nắm kỷ XVI cho đến nửa vào đầu thế kỷ XIX, mâu thuẫn, xung đột, chiến tranh liên tiếp xảy ra thân hai nước. Trong đó, trận chiến bùng nổ thân hai nước từ thời điểm năm 1766 đến năm 1767 được xem như là đỉnh cao của mâu thuẫn, xung bất chợt và nó đã để lại đa số hậu quả nặng trĩu nề so với hai mặt và làm cho xáo trộn tình trạng chính trị quần thể vực. Tìm hiểu về cuộc chiến này không chỉ là để đọc thêm về lịch sử vẻ vang quan hệ phức hợp trong quá khứ thân hai nước Xiêm, Miến mà chúng ta còn hoàn toàn có thể rút ra những bài bác học lịch sử hào hùng bổ ích, quý báu cho vấn đề xây dựng ASEAN thành một khu vực hòa bình, hữu nghị và hợp tác trong thời đại “hội nhập” khu vực và quốc tế hiện nay.

Xem thêm: Đọc Hồi Ký Tướng Tá Sài Gòn Xuất Bản Ở Hải Ngoại (P6), Hồi Ký Của Các Tướng Tá Sài Gòn

1. Về nguyên nhân

Kể từ ráng kỷ XVI trở đi, Xiêm với Miến Điện hầu như là nhì nước hùng dũng mạnh trong khu vực, tất cả phần phạm vi hoạt động chạy lâu năm từ bắc xuống nam, giáp biển cả Andaman. Cả hai nước đều có không ít quyền lợi to béo ở khoanh vùng này xem về phương diện kinh tế tài chính lẫn chủ yếu trị. Trường đoản cú vùng bờ cõi nhỏ, không lớn nằm sát ven bờ biển này, cả nhị nước phần lớn đã trở nên tân tiến thương mại, đặc biệt là ngoại mến với những nước Ấn Độ, Arập và phương Tây. Đối cùng với Xiêm điều này càng trở cần bức thiết hơn khi vương quốc Malacca, vốn là vùng khu đất chị ảnh hưởng của Xiêm đã bị Bồ Đào Nha lấn chiếm (1511), sau đó là Hà Lan kiểm soát (1641) trong lúc đó, tài chính ngoại thương vì chưng nhà nước phong loài kiến độc quyền kiểm soát điều hành ngày càng được những vua Xiêm quan trọng chú trọng. Điều này càng địa chỉ Xiêm tìm kiếm mọi biện pháp 16 để quản lý vùng biển lớn phía tây-nam để mở rộng sắm sửa với các nước như Ấn Độ, phương Tây với cả với trung hoa và Nhật Bản.

Về phương diện chủ yếu trị, trường hợp Miến Điện thống trị được vùng khu đất phía nam cũng có thể có nghĩa là tùy chỉnh thiết lập được tác động của họ so với các tiểu quốc sống bán đảo Malaysia và quan trọng đặc biệt hơn là thuận tiện kiểm soát với khống chế tín đồ Môn ngơi nghỉ phía nam, vốn các lần nổi dậy chống lại chính quyền của người Miến. Và đó thường là thời cơ để Xiêm lợi dụng sự “cầu cứu” của fan Môn để tiến hành các cuộc tấn công người Miến. Đối cùng với Xiêm, nếu thống trị được dải đất nhỏ, nhỏ nhắn phía nam gồm nghĩa là bảo trì được quyền lực và ảnh hưởng của mình so với các đái quốc sinh hoạt bán đảo Malaysia nhưng mà vốn là “thuộc quốc” của Xiêm từ lâu.

Còn vấn đề Lanna, một công quốc, ở về phía bắc của Xiêm (hiện ni nằm chung quanh tỉnh giấc Chiềng Mai) thường xuyên bị bỏ ra phối, xâu xé do hai nước Xiêm, Miến. Cả hai nước luôn luôn tìm mọi phương pháp để lôi kéo, can thiệp với giành quyền thống trị so với công quốc Lanna.

Năm 1742, tín đồ Môn vì chưng Smingtho đứng đầu đã nổi lên ở vùng Hạ Miến Điện, chống lại cơ quan ban ngành Ava (của bạn Miến), giành lại độc lập riêng cho những người Môn, lập quốc gia riêng ngơi nghỉ phía nam. Hàng trăm người Miến, vào đó có không ít người thuộc hàng quý tộc tất yêu chạy về kinh đô Ava (ở miền trung), nên tất cả hơn 310 gia đình phải chạy trốn thanh lịch Xiêm <1>. Vua Xiêm lúc bấy giờ là Borommakot (1732-1758) đã gật đầu cho những người Miến này được cư trú trên đất Xiêm và hỗ trợ nhà cửa tương tự như lương thực, thực phẩm để sinh sống. Câu hỏi l àm này của vua Xiêm mô tả tính nhân ái, thương bạn của một vị vua tôn sùng đạo Phật, bên cạnh đó cũng bao hàm những ý đồ chính trị sâu xa. Vừa được lòng triều đình Ava vừa tận dụng và khoét sâu mâu thuẫn giữa tín đồ Môn và fan Miến nhằm góp phần biến hóa tương quan liêu lực lượng giữa hai nước theo hướng hướng hữu dụng cho Xiêm.

Biết được điều này, năm 1744, vua Miến đã cử một phái đoàn đã đến kinh đô Xiêm nhằm tạ ơn vua Borommakot với tỏ lòng mong ước Xiêm trung lập trước trận chiến tranh giữa tín đồ Miến và fan Môn. 2 năm sau, Xiêm cử một phái bộ sang kinh thành Ava của Miến Điện để đáp lễ <2> nhằm duy trì quan hệ hữu hảo giữa hai nước. Tuy nhiên, năm 1752, vua Miến Alaugpaya đang tập hòa hợp được rộng 5.000 quân tinh nhuệ tấn công người Môn. Với năng lực và sức mạnh mới của một vị vua trẻ, Alaugpaya đã thống nhất đất nước. Điều này không những trở thành nguy cơ đe dọa đối với an ninh lãnh thổ của Xiêm mà còn giúp cho Lan Na, Lan Xang (Lào) thực sự băn khoăn lo lắng về sự bành trướng của Miến Điện như đã có lần xảy ra vào những thế kỷ trước đó.

Trong dịp Miến Điện được củng rứa và ngày hung mạnh bạo thì sinh sống Xiêm, nội bộ triều đình lại mâu thuẫn, xung đột nóng bức dẫn đến các cuộc ám hại lẫn nhau giữa các phe phái trong việc tranh giành ngôi vua sau thời điểm vua Bo rommakot khuất (1758).